مشخصات فنی عمومی اجرای شمع بتنی

مشخصات فنی عمومی اجرای شمع بتنی

نشریه ۳۸۶ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به عنوان مرجعی جامع، مشخصات فنی عمومی اجرای شمع بتنی و درجاریز را ارائه می دهد. این نشریه شامل الزامات، ضوابط و ملاحظات مربوط به کلیه مراحل اجرای شمع بتنی، از جمله موارد زیر است:

1. مواد و مصالح:

• سیمان: باید از نوع سیمان پرتلند تیپ II یا تیپ V مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۳۸۹ باشد.
• سنگدانه: باید از نوع دانه بندی شکسته یا طبیعی مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۹ باشد.
• آب: باید تمیز و عاری از هرگونه مواد مضر باشد.
• میلگرد: باید از نوع فولاد آجدار مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۸۱ باشد.
• قالب: باید از جنس مناسب و مقاوم در برابر فشار بتن و شرایط محیطی باشد.
• آرماتور: باید از نوع فولاد آجدار مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۸۱ باشد.

2. حمل و نقل و انبارش مصالح:

• مصالح باید به روشی مناسب حمل و نقل و انبار شوند تا از هرگونه آسیب و آلودگی مصون بمانند.
• سیمان باید در انبارهای خشک و خنک نگهداری شود.
• سنگدانه باید در محل های زهکشی شده و عاری از هرگونه آلودگی انبار شود.
• میلگرد باید در محل های سایه دار و دور از رطوبت انبار شود.
• قالب ها باید قبل از استفاده تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشند.

3. آماده سازی محل اجرا:

• محل اجرای شمع باید از هرگونه مانع و نخاله تمیز شود.
• سطح زمین باید تراز و همسطح باشد.
• در صورت نیاز باید از خاکبرداری یا خاکریزی برای ایجاد سطح تراز استفاده شود.

4. حفاری:

• حفاری شمع باید با استفاده از روش های مناسب و مطابق با مشخصات فنی انجام شود.
• قطر حفاری باید کمی بیشتر از قطر شمع باشد تا فضای کافی برای بتن ریزی فراهم شود.
• عمق حفاری باید مطابق با نقشه های اجرایی باشد.

5. قالب بندی:

• قالب ها باید به درستی نصب و تراز شوند.
• درزهای بین قالب ها باید به طور کامل بسته شوند تا از نشت بتن جلوگیری شود.
• قالب ها باید قبل از بتن ریزی تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشند.

6. آرماتوربندی:

• آرماتورها باید مطابق با نقشه های اجرایی خم و بریده شوند.
• آرماتورها باید به طور صحیح در قالب قرار داده شوند و از یکدیگر فاصله مناسب داشته باشند.
• اتصالات آرماتورها باید مطابق با استانداردهای مربوطه انجام شود.

7. بتن ریزی:

• بتن باید از نوع بتن هوایی یا بتن سنگین مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۳۸۹ باشد.
• بتن باید به روشی مناسب مخلوط، حمل و نقل و ریخته شود.
• ویبره کردن بتن باید به روشی مناسب انجام شود تا از حفره های هوایی در بتن جلوگیری شود.
• بتن ریزی باید به طور مداوم انجام شود تا از ایجاد درز سرد جلوگیری شود.

8. عمل آوری:

• بتن باید به روشی مناسب عمل آوری شود تا از مقاومت و دوام آن اطمینان حاصل شود.
• عمل آوری بتن باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۳۸۹ انجام شود.

9. کنترل و نظارت:

• کلیه مراحل اجرای شمع باید تحت نظارت و کنترل دقیق انجام شود.
• از مصالح و تجهیزات مناسب باید استفاده شود.
• آزمایشات لازم باید بر روی مصالح و بتن انجام شود.
• نتایج آزمایشات باید ثبت و ضبط شود.

10. بارگذاری و بهره برداری:

• شمع ها باید پس از کسب مقاومت کافی بارگذاری شوند.
• بارگذاری شمع ها باید به طور تدریجی و مطابق با نقشه های اجرایی انجام شود.
• بهره برداری از سازه باید پس از تأیید ناظر انجام شود.

نکات مهم:

• اجرای شمع بتنی درجا باید توسط افراد مجرب و با صلاحیت انجام شود.
• از مصالح و تجهیزات با کیفیت بالا باید استفاده شود.
• کلیه مراحل اجرای شمع باید مطابق با مشخصات فنی و نقشه های اجرایی انجام شود.
• کنترل و نظارت دقیق بر کلیه مراحل اجرا ضروری است.

انواع شمع بتنی درجا

شمع‌های بتنی درجا یکی از رایج‌ترین روش‌های پی‌ریزی عمیق برای سازه‌های مختلف هستند. این نوع شمع‌ها به طور مستقیم در محل پروژه و داخل خاک یا سنگ حفر شده و سپس با بتن پر می‌شوند. شمع‌های بتنی درجا مزایای متعددی از جمله تنوع بالا، مقاومت فشاری زیاد و ظرفیت باربری بالا دارند.

انواع شمع‌های بتنی درجا بر اساس روش حفاری به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:

1. شمع‌های حفاری شده با مته:

• این نوع شمع با استفاده از مته‌های حفاری مکانیکی یا هیدرولیکی حفر می‌شود.
• شمع‌های حفاری شده با مته برای انواع خاک و سنگ مناسب هستند و می‌توان از آنها برای حفر شمع‌هایی با قطر و عمق زیاد استفاده کرد.

2. شمع‌های حفاری شده با لجن:

• در این روش، از لجن بنتونیت برای تثبیت دیواره گودال حفاری شده استفاده می‌شود.
• شمع‌های حفاری شده با لجن برای خاک‌های ریز و روان و همچنین برای حفاری در آب‌های زیرزمینی مناسب هستند.

3. شمع‌های حفاری شده با رانش:

• در این روش، شمع‌های بتنی پیش ساخته به داخل زمین رانده می‌شوند.
• شمع‌های حفاری شده با رانش برای خاک‌های متراکم و همچنین برای مکان‌هایی که فضای کافی برای حفر گودال وجود ندارد، مناسب هستند.