اجرای مقاوم سازی
مقاوم سازی ساختمان
مقاوم سازی ساختمان به فرایندی اطلاق می‌شود که با هدف افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای خارجی (مانند زلزله، باد، عوامل طبیعی و … ) یا در نتیجه آسیب‌هایی که به سازه وارد شده است، انجام می‌شود. این فرایند شامل استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مختلف برای تقویت سازه‌ها و افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی آنها است.
اجرای مقاوم سازی
در مرحله اول اجرای مقاوم سازی ، ساختمان به طور جامع بررسی می‌شود. نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌ها مشخص می‌شوند و تحلیل سازه انجام می‌شود. این ارزیابی اولیه برای تعیین نیازهای مقاوم سازی استفاده می‌شود.
در این مرحله، بر اساس نیازهای ساختمان و تحلیل‌های انجام شده، روش مقاوم سازی مناسب طراحی می‌شود. این شامل انتخاب مصالح، تعیین نوع و مکان قرارگیری المان‌های تقویتی و تعیین سیستم‌های جذب انرژی است.
قبل از شروع اجرای مقاوم سازی، ساختمان باید آماده شود. این مرحله شامل پاکسازی سطح، حذف عناصر ضعیف و آسیب‌دیده، تقویت نقاط ضعف و آماده‌سازی نقاط نصب المان‌های تقویتی است.
در این مرحله، المان‌های تقویتی نصب می‌شوند. این شامل نصب قاب‌ها و تیرهای فولادی، اعمال لایه‌های کامپوزیتی، نصب پیچ‌های مهاربندی و سایر المان‌های تقویتی است.
در صورت لزوم، سیستم‌های جذب انرژی نیز نصب می‌شوند. این شامل نصب دمپرها، تسمه‌های لاستیکی، حلزون‌ها و سایر وسایل جذب کننده انرژی است.
برخی از روش های مقاوم سازی ساختمان
در این روش، یک ژاکت بتنی به سازه اضافه می‌شود تا استحکام و پایداری آن را افزایش دهد. این ژاکت معمولاً از ورق‌های فولادی ساخته می‌شود که به شکل استوانه‌ای یا مستطیلی طراحی شده است. ژاکت بتنی بر روی سازه قرار می‌گیرد و سپس با استفاده از بتن پر می‌شود. این عمل باعث افزایش قدرت تحمل سازه در برابر نیروهای خارجی، به خصوص زلزله، می‌شود.
در این روش، یک ژاکت فلزی به سازه اضافه می‌شود تا استحکام و پایداری آن را افزایش دهد. ژاکت فلزی معمولاً از ورق‌های فولادی ساخته می‌شود و بر روی سازه قرار می‌گیرد. این روش به ویژه برای تقویت ستون‌ها و دیوارهای ساختمان استفاده می‌شود. ژاکت فلزی باعث افزایش استحکام فشاری و کششی ستون یا دیوار می‌شود و سازه را در برابر نیروهای خارجی مانند زلزله تقویت می‌کند.
استرات یک روش مقاوم سازی پیشرفته است که با استفاده از مصالح کامپوزیتی، مانند الیاف کربنی یا الیاف آرامید، سازه را تقویت می‌کند. در این روش، مصالح کامپوزیتی به صورت نوارهایی روی سازه قرار می‌گیرند و با استفاده از چسب، به سازه متصل می‌شوند. استرات باعث افزایش استحکام کششی و انعطاف‌پذیری سازه می‌شود و می‌تواند در تقویت دیوارهای برشی، ستون‌ها و دیگر قسمت‌های سازه مورد استفاده قرار گیرد.
مزایای مقاوم‌سازی به روش ژاکت بتنی
مقاوم‌سازی سازه‌ها به روش ژاکت بتنی یکی از تکنیک‌های مؤثر و پرکاربرد در تقویت ساختمان‌ها و سازه‌های موجود است. این روش شامل اضافه کردن یک لایه بتنی جدید به اطراف اعضای سازه‌ای مانند ستون‌ها، تیرها و دیوارها است که منجر به افزایش مقاومت و پایداری سازه می‌شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین مزایای مقاوم‌سازی به روش ژاکت بتنی پرداخته می‌شود.
1. افزایش مقاومت و ظرفیت باربری
- افزایش مقاومت فشاری و برشی: ژاکت بتنی با اضافه کردن یک لایه بتنی جدید و مسلح کردن آن با میلگردهای فولادی، مقاومت فشاری و برشی اعضای سازه‌ای را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
- تحمل بارهای اضافی: این روش می‌تواند ظرفیت باربری سازه را افزایش داده و امکان تحمل بارهای اضافی ناشی از تغییر کاربری ساختمان یا افزودن طبقات جدید را فراهم کند.
2. بهبود پایداری و ایمنی سازه
- پایداری در برابر زلزله: ژاکت بتنی باعث افزایش مقاومت و انعطاف‌پذیری سازه در برابر نیروهای زلزله می‌شود، که این امر منجر به افزایش ایمنی ساکنان و کاهش خطرات جانی و مالی می‌شود.
- کاهش تغییر شکل‌های ناخواسته: با تقویت اعضای سازه‌ای، تغییر شکل‌ها و خیزهای ناخواسته در ساختمان کاهش می‌یابد که این امر به پایداری بیشتر سازه کمک می‌کند.
3. قابلیت اجرا در محل
- اجرای آسان: مقاوم‌سازی به روش ژاکت بتنی به دلیل استفاده از مواد و تجهیزات رایج ساختمانی، به سادگی قابل اجرا است و نیاز به تکنولوژی پیچیده ندارد.
- حداقل اختلال در استفاده از ساختمان: این روش می‌تواند بدون نیاز به تخلیه کامل ساختمان یا ایجاد اختلال عمده در استفاده روزمره از آن، اجرا شود.
مزایای مقاوم‌سازی به روش ژاکت فلزی
۱. مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی: لایه فلزی ژاکت، سازه را در برابر تأثیرات شیمیایی و محیطی مانند آب، هوا و مواد شیمیایی محافظت می‌کند.
۲. مقاومت فیزیکی بالا: این روش موجب تقویت فیزیکی و مکانیکی سازه می‌شود، به طوری که ضربه‌ها و فشارهای زیاد را تحمل می‌کند.
۳. عمر طولانی: برخلاف روش‌های دیگر، ژاکت فلزی به دلیل مقاومت بالا و عدم تخریب سریع، عمر زیادی دارد و نیاز به تعمیرات مکرر کمتری دارد.
۴. نگهداری آسان: نگهداری و تعمیرات این نوع مقاوم‌سازی نسبت به روش‌های دیگر، ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است.
۵. تطابق با استانداردها: روش ژاکت فلزی، با استانداردهای بین‌المللی مانند استانداردهای ASTM و ASME سازگار است که اطمینان از کیفیت و عملکرد آن را فراهم می‌کند.
مقاوم‌سازی با استفاده از کامپوزیت‌های پلیمری تقویت شده با الیاف (FRP) یکی از روش‌های پیشرفته و مؤثر برای بهبود استحکام و دوام سازه‌های بتنی و فلزی است. این روش به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد مواد FRP، مانند وزن سبک، مقاومت بالا در برابر خوردگی و قابلیت انعطاف‌پذیری، به طور گسترده در پروژه‌های ساختمانی و زیرساختی استفاده می‌شود.
- وزن سبک: مواد FRP بسیار سبک‌تر از فلزات سنتی هستند که این ویژگی باعث کاهش بار اضافی بر سازه می‌شود.
- مقاومت بالا: FRP دارای مقاومت کششی و فشاری بالایی است که می‌تواند به طور قابل توجهی استحکام سازه را افزایش دهد.
- مقاومت در برابر خوردگی: این مواد در برابر عوامل محیطی و شیمیایی مقاوم هستند و باعث افزایش طول عمر سازه می‌شوند.
- انعطاف‌پذیری: قابلیت انطباق با اشکال و سطوح مختلف سازه‌ای.
نکات مهم اجرای پایدارسازی ساختمان
- انتخاب روش مناسب پایدارسازی
- طراحی دقیق
- اجرای دقیق و اصولی
- نظارت مستمر
- استفاده از مصالح باکیفیت
- رعایت نکات ایمنی
- اخذ مجوزهای لازم
- استفاده از خدمات مهندسان مجرب
با رعایت نکات فوق می‌توان از اجرای صحیح و اصولی عملیات پایدارسازی ساختمان و افزایش مقاومت و پایداری سازه در برابر بارهای مختلف اطمینان حاصل کرد.
چگونه مقاوم‌سازی ساختمان می‌تواند نشست را کاهش دهد؟
- تقویت فونداسیون:
افزایش سطح زیرین فونداسیون: با افزایش سطح زیرین فونداسیون، فشار وارده بر خاک کاهش یافته و خطر نشست کمتر می‌شود.
استفاده از شمع: شمع‌ها به عنوان تکیه‌گاه‌های عمودی، بار ساختمان را به لایه‌های مقاوم‌تر خاک منتقل کرده و از نشست جلوگیری می‌کنند.
تزریق مواد مقاوم: تزریق مواد مقاوم مانند سیمان یا رزین به داخل خاک اطراف فونداسیون، باعث افزایش مقاومت خاک و کاهش نشست می‌شود.
- تقویت سازه:
استفاده از مصالح مقاوم‌تر: جایگزینی مصالح ضعیف با مصالح مقاوم‌تر مانند بتن مسلح، فولاد و کامپوزیت‌ها، باعث افزایش مقاومت سازه در برابر نشست می‌شود.
افزایش تعداد و ابعاد اعضای سازه‌ای: با افزایش تعداد و ابعاد تیرها، ستون‌ها و دیوارها، سختی سازه افزایش یافته و در نتیجه تغییر شکل‌های ناشی از نشست کاهش می‌یابد.
- کنترل ترک‌ها:
استفاده از مصالح انعطاف‌پذیر: استفاده از مصالح انعطاف‌پذیر در محل‌هایی که احتمال ایجاد ترک وجود دارد، مانند درزهای انبساط، باعث کاهش آسیب‌های ناشی از نشست می‌شود.
