نشست نامتقارن ساختمان

نشست نامتقارن ساختمان چگونه اصلاح می شود؟

نشست نامتقارن ساختمان ممکن است به دلیل عدم توازن در توزیع بارهای ساختمانی رخ دهد و باعث کاهش پایداری و ایمنی ساختمان شود. برای اصلاح نشست نامتقارن ساختمان، ابتدا باید دلایل و علل آن شناسایی شود.

سپس با توجه به میزان نشست و نوع سازه، روش‌های مختلفی برای اصلاح نشست وجود دارد که به عنوان مثال می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد:

– استفاده از روش‌های تزریق موادی به شکل پوسته‌ای به عنوان پشتیبانی برای تقویت خاک و پایه ساختمان
– استفاده از پایه‌های عمیق و پایدار به عنوان جایگزین پایه‌های موجود
– تقویت سازه با استفاده از روش‌هایی مانند نصب بارهای تحریک کننده، نصب پیچ‌های تنشی و یا تزریق مواد تقویتی به سازه

 

نشست نامتقارن ساختمان به چه دلیلی رخ میدهد؟

نشست نامتقارن ساختمان ممکن است به دلیل چندین عامل رخ دهد. برخی از این عوامل عبارتند از:

خاک نامناسب: خاک پایه ساختمان باید مقاوم و پایدار باشد. خاک‌های نرم و ضعیف ممکن است نشست نامتقارن ساختمان را ایجاد کنند.

بارهای نامتعادل: بارهای نامتعادل می‌توانند باعث نشست نامتقارن ساختمان شوند. برای مثال، اگر وزن ساختمان در یک سمت بیشتر از سمت دیگر باشد، ممکن است ساختمان از آن سمت نشست داشته باشد.

طراحی نادرست: طراحی نادرست ساختمان می‌تواند باعث نشست نامتقارن آن شود. اگر طراحی سازه برای بارهای مختلف نامتوازن باشد، ممکن است ساختمان نشست نامتقارن داشته باشد.

عوامل زمین‌شناسی: عوامل زمین‌شناسی مانند زمین‌لرزه‌ها، جریان آب، فرسایش خاک و … می‌توانند باعث نشست نامتقارن ساختمان شوند.

اگر نشست نامتقارن ساختمان را مشاهده می‌کنید، بهتر است که با کارشناسان مجرب در زمینه مهندسی عمران مشورت کنید تا دلایل و علل آن را شناسایی کرده و راه‌حل مناسب را برای اصلاح آن پیدا کنید.

 

فرق نشست متقارن با نشست نامتقارن در چیست

مفهوم نشست متقارن و نامتقارن در ساختمان‌داری مربوط به طراحی و اجرای پروژه‌های ساختمانی است. در نشست متقارن ساختمان، برای اجرای پروژه، ساختمان به دو نیمه تقسیم شده و هر دو نیمه به طور مستقل و به همان اندازه و با استفاده از یک دستگاه بلوک‌زنی ساخته می‌شوند. در نشست نامتقارن ساختمان، ساختمان به چندین قسمت تقسیم شده و هر قسمت به صورت مستقل از دیگر قسمت‌ها ساخته می‌شود.

استفاده از نشست متقارن در ساختمان‌داری معمولاً برای کاهش زمان ساخت، هزینه و نیروی انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا به دلیل استفاده از یک دستگاه بلوک‌زنی، فرآیند ساخت به سرعت انجام می‌شود. اما، این نوع ساختمان‌داری ممکن است با مشکلاتی همراه باشد، مانند نیاز به سطح بلوک‌های ساخته شده یکسان باشد و همچنین تأثیرات ناشی از تغییرات دمای محیط و رطوبت بر روی ساختمان.

نشست نامتقارن در ساختمان‌داری به دلیل استفاده از قالب‌بندی و ساخت قطعات به صورت مستقل، امکان ایجاد تنوع در ساختمان و ساختار آن را فراهم می‌کند. همچنین، این روش به دلیل کاهش تغییرات دما و رطوبت، می‌تواند به افزایش کیفیت ساختمان و کاهش احتمال خرابی در آینده کمک کند. اما، این روش نیازمند زمان و نیروی انسانی بیشتر است و ممکن است باعث افزایش هزینه ساخت شود.

 

چه دلایلی باعث نشست ساختمان می شود

خصوصیات زمین: خصوصیات زمینی می تواند دلیل نشست ساختمان باشد. مثلاً زمینی که شدیداً لغزنده یا نرم است، ممکن است تحت وزن ساختمان فشار بیشتری تحمل کند و نشست داشته باشد.

روش های ساخت: روش های ساخت و اجرای نامناسب می تواند منجر به نشست ساختمان شود. مثلاً عدم رعایت استانداردهای ساخت، استفاده از مصالح نامناسب یا کیفیت پایین، اجرای ناصحیح بناها و ضعف در اتصالات و نقاط ضعف ساختمانی.

تغییرات زمینه ای: تغییرات زمینه ای مانند جابجایی خاک، رطوبت زمین، حرکات زمین (زلزله) و تغییرات دمایی می توانند به نشست ساختمان منجر شوند.

بارگذاری نامتعادل: توزیع نامتعادل بارها و بارگذاری نامناسب ساختمان نیز می تواند عاملی در نشست ساختمان باشد. مثلاً توزیع نامتعادل بارها در ساختمان یا تمرکز بار در یک نقطه خاص.

عدم استحکام ساختمان: عدم استحکام و کیفیت پایین ساختمان، مصالح ضعیف، طراحی نامناسب، عدم رعایت مقررات و استانداردهای ساختمانی می تواند به نشست ساختمان منجر شود.

عوامل زیست محیطی: عوامل زیست محیطی مانند عمر ساختمان، تغییرات رطوبت و دما، تجهیزات ضعیف و نگهداری نامناسب نیز می توانند عامل نشست ساختمان باشند.

 شرایطی که احتمال نشست نامتقارن بیشتر است:

احتمال نشست نامتقارن، به معنای نشست نامنظم و نامتوازن سازه در سطحی است که نقاط مختلف آن به طور متفاوت نشست می‌کنند. در برخی شرایط، احتمال نشست نامتقارن بیشتر است. در زیر تعدادی از عواملی که ممکن است احتمال نشست نامتقارن را افزایش دهند را بررسی خواهم کرد:

• خاک نامنظم: وقتی که سازه بر روی خاکی با ویژگی‌های نامنظم قرار دارد، احتمال نشست نامتقارن بیشتر است. خاک نامنظم شامل خاک‌هایی است که دارای ترک‌ها، شکاف‌ها یا لایه‌های نامنظم هستند و نشست نامتقارن را تحت بارگذاری تجربه می‌کنند.
• تغییرات مکانیکی سازه: وجود تغییرات مکانیکی در سازه مانند تنش‌های نامتوازن، انحرافات هندسی یا نقصان در اجزای سازه، می‌تواند احتمال نشست نامتقارن را افزایش دهد.
•  عملکرد لایه‌های مستحکم کننده: اگر سازه شامل لایه‌های مستحکم کننده مانند پی‌های عمودی، پی‌های حلقوی یا پی‌های شیبدار باشد، احتمال نشست نامتقارن بیشتر است زیرا نشست در این لایه‌ها ممکن است نامتقارن باشد.

در کل، عواملی مانند خاک نامنظم، توزیع نامتقارن بارگذاری، تغییرات مکانیکی سازه، تغییرات دمایی و عملکرد لایه‌های مستحکم کننده می‌توانند به افزایش احتمال نشست نامتقارن در سازه منجر شوند.

اقدامات لازم برای جلوگیری از خرابی ساختمان در نشست نامتقارن

در مرحله طراحی و ساخت ساختمان، باید از روش‌ها و استانداردهای مناسب استفاده شود. طراحی سازه باید با توجه به خصوصیات خاکی، بارگذاری زنده و غیره صورت گیرد. همچنین، استفاده از مواد ساختمانی با کیفیت و تکنولوژی مناسب نیز اهمیت دارد.

ارزیابی دقیق خاک و زمین‌شناسی در محل ساختمان قبل از شروع ساخت بسیار ضروری است. این تحلیل‌ها می‌توانند اطلاعاتی در مورد پایه‌گذاری و مقاومت ساختمان در برابر نشست نامتقارن ارائه دهند.

استفاده از تکنیک‌های مستحکم‌سازی می‌تواند در جلوگیری از نشست نامتقارن مفید باشد. این سیستم‌ها می‌توانند شامل استفاده از خمیرگیری، پیچ‌کاری، سیستم‌های مهاربندی و غیره باشند. این روش‌ها به ساختمان کمک می‌کنند تا از تغییرات شکل ناشی از نشست نامتقارن محافظت شود.

برای جلوگیری از خرابی ساختمان در نشست نامتقارن، نظارت و بازرسی مداوم بر روی ساختمان ضروری است. این اقدامات شامل بررسی دوره‌ای ساختمان، ارزیابی شرایط خاک و زمین‌شناسی، بررسی وضعیت سیستم‌های مستحکم‌سازی و آزمون‌های عدم مخرب می‌شوند.

آموزش و آگاهی ساکنان و کاربران ساختمان در مورد علائم و نشانه‌های نشست نامتقارن، عملکرد سازه و اقدامات ایمنی می‌تواند بسیار موثر باشد. آن‌ها باید آگاه باشند که در صورت تشخیص هرگونه نشست از ای نوع، باید به مسئولین مربوطه اعلام کنند و اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهند.

استفاده از سیستم‌های مانیتورینگ ساختمان، به ویژه سیستم‌های نظارت بر لرزه‌نگاری و نشانگرهای نشست، می‌تواند در زمان واقعی اطلاعاتی درباره رفتار ساختمان و تغییرات نشست را فراهم کند. این اطلاعات می‌توانند به مهندسان و مدیران ساختمان کمک کنند تا در صورت لزوم اقدامات تصحیحی مناسب را به موقع انجام دهند.

برنامه‌ریزی و انجام تعمیرات و پشتیبانی منظم برای ساختمان اهمیت دارد. این شامل بررسی و تعمیر کمربندی‌ها، اتصالات و سیستم‌های مستحکم‌سازی، بازبینی سیستم‌های الکتریکی و مکانیکی و غیره می‌شود. این اقدامات به حفظ و بهبود استحکام ساختمان کمک می‌کنند و از خرابی ناگهانی جلوگیری می‌کنند.

در صورت تشخیص نشست نامتقارن در ساختمان، باید برنامه‌ریزی مناسب برای رفع آن صورت گیرد. این شامل تحلیل دقیق علل نشست، شناسایی نقاط ضعف و نیازمندی‌های تقویت ساختمان است. بر اساس این تحلیل، باید روش‌های تعمیر و تقویت مشخص شوند و به طور منظم اقدامات لازم صورت گیرد.

ارتباط نشست نامتقارن ساختمان با مقاوم سازی

نشست نامتقارن ساختمان می تواند باعث ایجاد آسیب های جدی به ساختمان شود، زیرا باعث ایجاد تنش و فشار در سازه می شود. این آسیب ها می تواند منجر به ترک خوردگی، انحراف و حتی تخریب ساختمان شود.

مقاوم سازی ساختمان می تواند به کاهش آسیب های ناشی از این نوع نشست ساختمان کمک کند. مقاوم سازی ساختمان با تقویت سازه می تواند آن را در برابر تنش و فشار ایجاد شده توسط نشست نامتقارن مقاوم تر کند.

روش های مختلفی برای مقاوم سازی ساختمان در برابر نشست نامتقارن وجود دارد. برخی از این روش ها عبارتند از:

• تزریق مواد سیمانی یا پلیمری: این روش برای تقویت ستون ها و تیرها استفاده می شود.
• اجرای شمعاژ: این روش برای تقویت پی ساختمان استفاده می شود.
• تقویت دیوارها: این روش برای تقویت دیوارهای ساختمان استفاده می شود.
• تخریب و بازسازی قسمت های نشست کرده ساختمان: این روش در موارد شدید  این نوع نشست  استفاده می شود.

 

ژاکت بتنی و جلوگیری از نشست نامتقارن

ژاکت بتنی به دلیل افزایش مقاومت و سختی ستون ها، از نشست نامتقارن آنها جلوگیری می کند. ژاکت بتنی باعث می شود که ستون ها یکنواخت تر نشست کنند و نیروهای جانبی به صورت یکنواخت در آنها توزیع شوند.

ژاکت بتنی و افزایش مقاومت ستون ها در برابر نیروهای جانبی

ژاکت بتنی مقاومت ستون ها در برابر نیروهای جانبی را افزایش می دهد. این افزایش مقاومت به دلیل افزایش سطح مقطع ستون و بهبود توزیع نیروهای جانبی در آن می باشد.

ژاکت بتنی و جلوگیری از آسیب های ناشی از نشست به سازه

این نشست می تواند باعث ایجاد ترک ها و آسیب های دیگری در سازه شود. ژاکت بتنی با افزایش مقاومت و سختی ستون ها، از آسیب های ناشی از نشست نامتقارن به سازه جلوگیری می کند.

مقاوم سازی ساختمان ها با ژاکت بتنی یک روش موثر برای افزایش مقاومت و سختی سازه ها و جلوگیری از این نوع نشست آنها می باشد. این روش برای ساختمان های موجود در مناطق زلزله خیز بسیار مناسب است.

مزایای استفاده از ژاکت بتنی برای نشست متقارن

ارتباط بین شمع بتنی با نشست نامتقارن

 شمع بتنی برای انتقال بارهای سازه به عمق خاک استفاده می‌شود. در صورتی که بارها به عنوان نقاط یا خطوط تمرکز شوند و بر روی شمع بتنی توزیع نشوند، احتمال ایجاد نشست نامتقارن در سازه وجود دارد. بنابراین، طراحی و اجرای شمع بتنی باید به گونه‌ای باشد که بارها به صورت یکنواخت و متوازن بر روی شمع توزیع شوند تا این نشست کاهش یابد.

در صورت استفاده از شمع‌های متفاوت در یک سازه، ممکن است نشست نامتقارن در سازه ایجاد شود. این امر ممکن است در مواردی رخ دهد که شمع‌ها از نوع و ابعاد مختلفی باشند یا در عمق‌های مختلفی در خاک جا بیفتند. در این صورت، نشست نامتقارن ممکن است در سازه به دلیل واکنش‌های مختلف شمع‌ها با خاک رخ دهد

تاثیر کاشت میلگرد بر نشست نامتقارن

کاشت میلگرد در ساختمان‌ها باعث افزایش استحکام و سختی سازه می‌شود. این افزایش استحکام میلگرد می‌تواند باعث کاهش نشست نامتقارن ساختمان شود و ساختمان را در برابر تغییرات وزن و بارهای متغیر محافظت کند.

کاشت میلگرد به درستی و به صورت یکنواخت در ساختمان، منجر به توزیع بهتر بارها و نیروها در ساختمان می‌شود. این توزیع منظم بارها می‌توانداین نوع نشست ساختمان را کاهش دهد و از ایجاد نقاط ضعف و آسیب در ساختمان جلوگیری کند.

میلگردها علاوه بر تحمل نیروهای عمودی، توانایی جذب و تحمل نیروهای افقی را نیز دارند. این نیروهای افقی معمولاً ناشی از زلزله یا بارهای بادی هستند. با کاشت میلگرد در ساختمان، این نیروهای افقی به خوبی جذب و توزیع می‌شوند که می‌تواند در کاهش نشست نامتقارن ساختمان مؤثر باشد